Formy prawne działalności gospodarczych w Szwecji
Pierwszą ważną decyzją którą muszą podjąć osoby zdecydowane na otworzenie swojej firmy w Szwecji jest wybranie formy prawnej dla przedsiębiorstwa. To właśnie od niej zależy, jak będzie wyglądał proces rejestracji firmy oraz jakie warunki będą konieczne do spełnienia, aby rejestracja przedsiębiorstwa była możliwa. Najczęściej występującymi typami przedsiębiorstw w Szwecji są jednoosobowa działalność gospodarcza, spółka handlowa, spółka cywilna oraz oddział firmy. Najpopularniejszym typem działalności gospodarczej na który decydują się zarówno Polacy jak i inni cudzoziemcy przebywający w Szwecji to firma jednoosobowa. Proces rejestracji firmy jednoosobowej jest dużo łatwiejszy i szybszy niż pozostałych form prawnych oraz nie wymaga wniesienia kapitału początkowego. Najmniejszą popularnością cieszą się spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz komandytowe, ze względu na wymagany kapitał początkowy który jest dość wysoki.
Firma jednoosobowa (Enskild nӓringsidkare)
Najlepszą formą prawną przedsiębiorstwa dla młodych przedsiębiorców, firm o stosunkowo małym obrocie oraz takich, w których potencjalne zyski firmy są trudne do oszacowania, jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Jedną z jej zalet jest to, że właściciel ma całkowity wpływ na działalność i rozwój firmy oraz nie musi dzielić się swoimi zyskami ze wspólnikami. Ten typ działalności gospodarczej nie posiada swojej osobowości prawnej. Oznacza to, że przedsiębiorca odpowiada za wszelkie zobowiązania i ewentualne zadłużenia firmy. Nie występuje rozdzielność pomiędzy majątkiem przedsiębiorstwa a majątkiem prywatnym, dlatego zakres jego odpowiedzialności jest nieograniczony.
Kolejną konsekwencją nieposiadania przez firmę jednoosobową w Szwecji osobowości prawnej jest rozliczanie podatku dochodowego na zasadach jak dla osób fizycznych. Jeśli przedsiębiorstwo o formie prawnej firmy jednoosobowej prowadzi w Szwecji sprzedaż towarów bądź świadczy usługi które podlegają pod podatek VAT, to konieczne jest naliczenie odpowiedniej kwoty podatku. W zależności od typu usług bądź produktów, VAT będzie wynosił 6%, 12% lub 25%. Podatek VAT rozliczany jest za pomocą deklaracji podatkowej, a częstotliwość jego składania jest różna. Przedsiębiorstwo może się rozliczać z VAT raz na miesiąc, raz na kwartał lub raz do roku. W przypadku szwedzkiej firmy jednoosobowej nie ma obowiązku dokonywania audytu działalności finansowej, tak jak jest to narzucone w przypadku innych dostępnych form prawnych. Nie ma także konieczności rejestracji firmy w Bolagsverket, jednakże warto to zrobić ze względu na zachowanie praw na wyłączność nazwy bądź logotypu.
Spółka komandytowa (KB – Kommanditbolag)
W skład spółki komandytowej wchodzą wspólnicy. Wśród nich można wyróżnić między innymi inwestora Kommanditdelägare, inaczej mówiąc komandytariusza, czyli współwłaściciela spółki którego odpowiedzialność za zobowiązania spółki ogranicza się jedynie do wniesionego przez niego wkładu finansowego.
Innym rodzajem współwłaściciela jest Komplementär. Różni się on od Kommanditdelägare tym, że jego odpowiedzialność obejmuje nie tylko wniesiony wkład finansowy, ale też prywatny majątek współwłaściciela. Komplementär nie musi być osobą fizyczną – równie dobrze może to być osoba prawna. Zdarza się, że jest nią inna spółka której odpowiedzialność jest ograniczona.
Komandytariusz posiada nie tylko ograniczoną odpowiedzialność, ale także funkcje które może pełnić w przedsiębiorstwie są ograniczone. Zarządzanie spółką i podejmowanie wszelkich wiążących decyzji związanych z jej działalnością należy do obowiązków Komplementär. Komandytariuszy dopuszcza się do wykonywania tego typu działań tylko pod warunkiem, że zezwala na to umowa spółki. Podobnie wygląda sytuacja w przypadku reprezentowania spółki na zewnątrz, jednakże aby móc pełnić tą funkcję komandytariusz musi dodatkowo posiadać specjalne pełnomocnictwa.
Do założenia spółki komandytowej nie ma wymogu złożenia wysokiego kapitału początkowego. Spółka komandytowa jest rozliczana za pomocą rocznego zeznania finansowego.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (AB – Aktiebolag)
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może się składać zarówno z jednej, jak i kilku osób, przy czym mogą być to osoby zarówno fizyczne jak prawne. Ten rodzaj spółki posiada osobowość prawną a więc oznacza to, że prywatny majątek członków spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest zagrożony w razie ewentualnych długów lub konieczności spłaty zobowiązań. Według szwedzkiego prawa można zastosować takie rozwiązanie jedynie w sytuacjach wyjątkowych, gdy są ku temu odpowiednie podstawy. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością konieczne jest wniesienie kapitału własnego, inaczej nazywanym kapitałem akcyjnym, którego minimalna wartość musi wynosić 50 000 SEK. Kapitał akcyjny nie musi oznaczać środków pieniężnych, może nim być także wartość maszyn, sprzętu czy urządzeń wnoszonych na rzecz firmy. Dzięki kapitałowi akcyjnemu przedsiębiorstwo jest zabezpieczone w przypadku wystąpienia długów.
Wśród właścicieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością konieczne jest wyłonienie Głównego Dyrektora oraz wspólne określenie szczegółowego regulaminu funkcjonowania spółki. Zasady zawarte w regulaminie spółki powinny określać między innymi takie kwestie jak właściciela firmy, właścicieli akcji, członków zarządu spółki oraz wartość akcji spółki.
Spółka z ograniczona odpowiedzialnością jest powszechnie uważana za najbardziej korzystną formę prawną w Szwecji, przynajmniej jeśli chodzi o kwestię opodatkowania. Wysokość podatku dochodowego jest określana na podstawie szacowanego dochodu firmy, który jest podawany bezpośrednio przez przedsiębiorcę. Miesięcznym obowiązkiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest zadeklarowanie wypłat na rzecz pracowników oraz odprowadzenie podatku dochodowego za pracowników (A-skatt). Co ciekawe, jeśli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością składa się z jednej osoby która jest właścicielem, to z perspektywy Skateverket jest ona również traktowana jako pracownik. Dla małych i średnich przedsiębiorstw nie ma żadnych zasad co do prowadzenia księgowości spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Może być ona prowadzona zarówno samodzielnie, jak i przy pomocy księgowego bądź firmy księgowych. Inaczej wygląda sytuacja jeśli obrót spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest duży – wtedy prowadzenie księgowości przez autoryzowanego księgowego jest wymagane.
W Szwecji występują dwa rodzaje spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – prywatna (Privat aktiebolag) oraz publiczna (Publikt aktiebolag). Jedyna różnica pomiędzy nimi to możliwość oferowania przez spółkę publiczną swoich akcji. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością cieszą się dużą popularnością w Szwecji i ta forma działalności gospodarczej wybierana jest nie tylko przez duże firmy, ale także średnie, małe oraz jednoosobowe.
Spółka handlowa (HB – Handelsbolag)
Spółka handlowa to forma prawna która posiada swoją osobowość prawną.Oznacza to, że posiada ona swoje własne aktywa i pasywa którymi może zarządzać. Aby założenie spółki handlowej było możliwe, konieczne jest posiadanie co najmniej jednego wspólnika. Jest to jedyny warunek który należy spełnić żeby zarejestrować spółkę handlową, ponieważ w jej przypadku nie wymaga się wysokiego kapitału początkowego tak jak jest to konieczne dla innych form działalności dostępnych w Szwecji.
Jeśli chodzi o zakres odpowiedzialności wspólników w kwestii zobowiązań spółki bądź jej ewentualnych zadłużeń, to rozkłada się ona proporcjonalnie na każdego wspólnika. Wszelkie decyzje które dotyczą spółki handlowej muszą być podejmowanie w porozumieniu ze wszystkimi wspólnikami, może być w tym celu powołana również rada nadzorcza. Spółka handlowa nie wymaga ustanowienia statutu spółki, jednakże przydatne jest sporządzenie umowy. Pozwala to na uniknięcie zbędnych nieporozumień poprzez szczegółowe określenie roli pełnionej w spółce przez każdego wspólnika, podziału zysku, ale także ustalenie ewentualnych konsekwencji które będą miały miejsce w momencie rezygnacji jednego ze wspólników z prowadzenia przedsiębiorstwa. Od spółek handlowych wymaga się sporządzania corocznego sprawozdania finansowego.
Spółka cywilna (Enkelt bolag)
Spółka cywilna to najprostszy rodzaj spółki. Firma która posiada tą formę prawną nie podlega rejestracji, a rejestrowane są jedynie osoby które wchodzą w jej skład. Aby założyć spółkę cywilną wymaga się posiadania przynajmniej dwóch wspólników. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej – oznacza to, że wspólników obowiązuje nieograniczona odpowiedzialność i w przypadku wystąpienia zadłużenia zagrożony może być ich majątek prywatny. Spółka cywilna to inaczej prosta umowa, dzięki której możliwe jest szybkie przejście do podjęcia działalności gospodarczej.
Filia firmy zagranicznej (Filial)
Firma zagraniczna może się zdecydować na działalność gospodarczą na terenie Szwecji na zasadzie wprowadzenia tam swojej filii. Działalność filii zagranicznej firmy odbywa się w Szwecji na podstawie ustawy o filiach zagranicznych. Mimo że firma macierzysta jest z innego kraju, to jej szwedzka filia podlega pod prawo szwedzkie, dokładnie tak jak wszelkie przedsiębiorstwa znajdujące się na terenie Szwecji.
Filia zagraniczna nie posiada odrębnej osobowości prawnej, a wszelkie posiadane przez nią aktywa i pasywa są prawnie własnością firmy macierzystej.
Filia zagraniczna musi prowadzić własną księgowość, niezależną od księgowości firmy macierzystej. Oprócz tego konieczne jest także wskazanie dyrektora danej filii. Do jego obowiązków należy między innymi reprezentowanie filii zagranicznych w różnego rodzaju sprawach które dotyczą działalności oddziału oraz przedstawianie Bolagsverket sprawozdania biegłego rewidenta uwierzytelnionego odpisu księgowości filii zagranicznej za ubiegły rok finansowy. Konieczne jest także przekazanie dokumentów o podobnym charakterze które dotyczą całej spółki zagranicznej, o ile są one udostępnione publicznie.
Wszelkie zyski uzyskanie przez filię firmy zagranicznej podlegają opodatkowaniu dokładnie takiemu samemu, jak w przypadku szwedzkiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Należy mieć także na uwadze, że nazwa filii musi zawierać nazwę firmy macierzystej z dodatkiej “filial” oraz powinna ona jednoznacznie wskazywać na kraj rejestracji spółki macierzystej.
Inne formy prawne
Wśród dostępnych w Szwecji form prawnych dla działalności gospodarczych wyróżnić możemy jeszcze także europejską spółkę akcyjną (Europabolag), fundację (Stiftelse) czy stowarzyszenie gospodarcze (Ekonomisk fӧrening, jednakże są one bardzo rzadko wybierane przez zagranicznych inwestorów.
Rejestracja firmy w Szwecji
Proces rejestracji firmy w Szwecji w znacznej mierze zależy od tego, z jakiego kraju pochodzi osoba która ma zamiar rozpocząć swoją działalność. Inaczej będzie on wyglądał dla rodowitego Szweda, a inaczej dla Polaka. Dzięki temu, że Polska jest państwem zarówno Unii Europejskiej jak i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, polscy obywatele którzy zdecydują się zamieszkać w Szwecji i rozpocząć tam własny biznes mogą to zrobić stosunkowo łatwo. Koniecznymi do wypełnienia formalnościami jest zalegalizowanie pobytu w Szwecji a następnie wykazanie, że dana osoba jest w stanie się samodzielnie utrzymać. Wniosek o pozwolenie na pobyt może być złożony w oddziale Urzędu do spraw Migracji (Migrationsverket), w polskim konsulacie w Szwecji albo w szwedzkiej ambasadzie w Polsce.
Warto pamiętać, że pozwolenie na pobyt nie jest bezterminowe – obowiązuje jedynie na okres pięciu lat. Po upływie tego czasu Migrationsverket ponownie weryfikuje, w jakim stanie jest sytuacja finansowa osób których owo pozwolenie dotyczy. Jeśli sytuacja finansowa jest stabilna, zezwolenie obowiązuje przez kolejne 5 lat, jednak w przeciwnym wypadku może ono zostać cofnięte.
Do prowadzenia firmy w Szwecji niezbędne jest także posiadanie numeru identyfikacyjnego (Personnummer) przedsiębiorcy. To właśnie dzięki niemu firma może zostać zidentyfikowana, jest on także wymagany przy rejestracji w systemie ubezpieczeń społecznych koordynowanym przez Szwedzką Agencję Ubezpieczeń Społecznych (Försäkringskassan). Aby uzyskać numer identyfikacyjny przedsiębiorcy należy złożyć wniosek o jego nadanie składając formularz SKV 4620. Kolejnym przydatnym dokumentem który należy posiadać jest F-skattebevis który potwierdza, że dany przedsiębiorca sam reguluje opłaty socjalne oraz zaliczkę na podatek. W przypadku niektórych rodzajów działalności oprócz spełnienia standardowych formalności może się okazać, że konieczne jest uzyskanie także dodatkowych certyfikatów bądź zezwoleń. W zależności od typu działalności mogą one dotyczyć np. nieruchomości w której prowadzona będzie działalność bądź osoby która będzie odpowiedzialna za przeprowadzanie działalności. Miejsce w którym można złożyć wniosek o wydanie konkretnych pozwoleń może się różnić, ale najczęściej są to regionalne rady administracyjne, rady miejskie bądź organy narodowe takie jak Szwedzka Rada Rolnictwa lub Narodowa Agencja Żywności.
Kolejną kwestią z którą należy załatwić jest zgłoszenie przedsiębiorstwa do szwedzkiego Urzędu Podatkowego (Skatteverket). Należy mieć ze sobą kopię dokumentu tożsamości, może to być dowód osobisty bądź paszport.Dzięki zgłoszeniu w Skatteverket uzyskany zostaje tymczasowy numer identyfikacyjny który należy przedstawiać przy dalszym składaniu wniosków urzędowych.
Rejestracja firmy jednoosobowej
W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej do Skatteverket oprócz kopii dowodu tożsamości należy przygotować także wypełniony wniosek dla zagranicznych przedsiębiorców, zaświadczenie o niezaleganiu z podatkami w Polsce i zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami ZUS w Polsce. Jeśli zdarzy się sytuacja, że dana osoba nie posiada dowodu osobistego bądź paszportu, wtedy może skorzystać z odpowiedniego, umieszczonego na stronie Szwedzkiego Urzędu Skarbowego wniosku. Wszystkie wymienione dokumenty muszą zostać przesłane na adres oddziału współpracy z zagranicą w Malmo, czyli dokładnie na Swedish Tax Agency (Skatteverket), Utlandsskattekontoret, SE-205 31 Malmö, Sweden. Przy rejestracji firmy jednoosobowej w Szwecji poniesiemy koszt rzędu 1400 koron szwedzkich. Można się spodziewać, że firma zostanie zarejestrowana po upływie od dwóch do sześciu tygodni od złożenia wniosku.
Rejestracja spółki
Założenie spółki w Szwecji wymaga spełnienia większej ilości warunków niż jest to wymagane w przypadku działalności jednoosobowej. Osoba zainteresowana założeniem spółki musi być osobą pełnoletnią, nie może być karana, nie może mieć prywatnych długów oraz musi posiadać zdolność do czynności prawnych. Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków uniemożliwia ubieganie się o rejestrację spółki w Szwecji. Przed podjęciem jakichkolwiek czynności związanych z rejestracją spółki konieczne jest także posiadanie biegłego księgowego lub rewidenta. Rejestracja spółki wiąże się także z koniecznością zdeponowania kapitału założycielskiego na firmowym rachunku bankowym . Jego wysokość jest zależna od rodzaju spółki i może on się wahać od 50 000 SEK dla spółki z o. o., do nawet 500 000 SEK dla spółki akcyjnej.
Dokumentem niezbędnym do funkcjonowania każdej spółki w Szwecji jest akt założycielski, który dokładnie określa rodzaj wykonywanej przez firmę działalności i wszelkie kwestie poboczne. Mimo że jedynie w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga się konkretnej formy aktu założycielskiego, jakim jest akt notarialny, to ta forma jest zalecana przez Szwedzki Urząd Patentów i Rejestracji również dla innych spółek. Akt założycielski w formie aktu notarialnego jest formą wysoce korzystną dla przedsiębiorstwa, ponieważ jest to rodzaj dokumentu który bardzo trudno podważyć a ponadto dzięki pomocy notariusza wszelkie zapisy będą sporządzone w najbardziej optymalny dla firmy sposób. Odpowiednio opracowany akty założycielski pozwala na uniknięcie wielu sporów i rozwianie wszelkich wątpliwości dotyczących działalności spółki.
Kolejnym krokiem w rejestracji spółki w Szwecji jest rejestracji w PRV, czyli Urzędzie Patentów i Rejestracji. PRV to szwedzki odpowiednik Krajowego Rejestru Sądowego, a więc jest to instytucja odpowiedzialna za gromadzenie informacji dotyczących spółek prowadzących działalność na terenie Szwecji. Rejestracja w PRV możliwa jest po wcześniejszym podpisaniu aktu założycielskiego spółki, jednakże konieczne jest jej dopełnienie nie później niż po 6 miesiącach od podpisania aktu – w przeciwnym wypadku akt założycielski spółki ulega wygaśnięciu. Jeśli taka sytuacja ma miejsce, konieczne jest podpisanie nowego aktu założycielskiego.
Dzięki rejestracji w PRV spółka otrzymuje indywidualny numer ewidencyjny, który nie tylko jest potwierdzeniem jej faktycznego zarejestrowania, ale którym także powinno się posługiwać podczas jakichkolwiek kontaktów handlowych.
Ostatnią instytucją do której należy się zgłosić w celu kompletnej rejestracji szwedzkiej spółki jest tamtejszy urząd skarbowy, w którym należy się zarejestrować oraz wypełnić deklarację dotyczącą dokonywania płatności na rzecz systemu ubezpieczeń społecznych i podatku dochodowego od osób prawnych (podatek VAT). Oprócz tego należy także wybrać obowiązujący spółkę okres rozliczeniowy.
Do wyboru są cztery okresy podatkowe: od 1 stycznia do 31 grudnia, od 1 maja do 30 kwietnia, od 1 lipca do 30 czerwca i od 1 września do 31 sierpnia. Po prawidłowej rejestracji Urząd skarbowy wystawia kartę podatku VAT, którą następnie należy okazać w Urzędzie Rejestracji i Patentów. Można to zrobić zarówno podczas pierwszej wizyty w PRV jak i dostarczyć kartę później.
Rejestracja spółek to praktyka dość powszechna w Szwecji, dlatego też usprawnić ten proces PRV oferuje kompletny pakiet początkowy. W skład tego pakietu wchodzą między innymi niezbędne formularze, druki wymaganych dokumentów czy szczegółowe instrukcje które krok po kroku przeprowadzają przez kolejne etapy rejestracji spółki. Oprócz tego można w nim znaleźć także druk rejestru udziałów i świadectwa udziałowego, akt założycielski spółki, protokół posiedzenia zarządu i rocznego walnego zgromadzenia udziałowców a także statut spółki.
Pakiet początkowy można zamówić za niewielką opłatą w PRV. Można także uniknąć całkowitej procedury rejestracji spółki dzięki zakupieniu tego typu firmy. Wiele firm konsultingowych i prawnych posiada listy uśpionych spółek które można kupić a następnie zmienić nazwę, statut i zarząd według swoich upodobań.
Opodatkowanie w Szwecji
Podatek dochodowy
Opłacanie podatku dochodowego należy do obowiązków każdej firmy prowadzącej swoją działalność na terenie Szwecji. Stawka podatku dochodowego oszacowywana jest na podstawe zadeklarowanej kwoty przewidywanego dochodu na dany rok, którą przedsiębiorca podał podczas rejestracji firmy. Szwedzki podatek dochodowy składa się z podatku krajowego i podatku lokalnego. Wysokość podatku krajowego jest uzależniona od uzyskanego przez roku dochodu oraz od typu prowadzonej działalności. Z racji tego, że firma jednoosobowa nie posiada w Szwecji osobowości prawnej, to tego rodzaju przedsiębiorstwo rozliczane jest na identycznych zasadach jak osoby fizyczne, natomiast spółki które taką osobowość już posiadają są zobowiązane do odprowadzenia 28% od zysku spółki z tytułu podatku dochodowego. Wysokość podatku lokalnego różni się w zależności od tego, w jakim regionie Szwecji firma prowadzi swoją działalność. Może on wynosić od 30% do 35%, a jego średnia wysokość to 32%. Podatek lokalny dzieli się z kolei na podatek płacony do gminy czyli Kommun, oraz podatek płacony na rzecz regionu – Landsting. Dzięki podatkowi Landsting możliwe jest utrzymanie okolicznej opieki zdrowotnej czy systemu szkolnictwa na wysokim poziomie.
Osoby pracujące dla zagranicznego pracodawcy, które jednocześnie nie przebywają w Szwecji na stałe i nie są szwedzkimi rezydentami podatkowymi są zwolnione
z opłacania podatku dochodowego. Jedynym warunkiem jaki musi być spełniony to nieprzekraczanie łącznego czasu 183 przebywania na terenie Szwecji w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy. Osoby które nie zamieszkują na stałe w Szwecji a mimo to decydują się na otworzenie w tym kraju własnej firmy powinny złożyć wniosek o wydanie decyzji o opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób zamieszkałych za granicą. Oprócz wypełnionego wniosku należy także zapewnić kopię dokumentu tożsamości, np. dowodu osobistego bądź paszportu. Jest to szczególnie konieczne tym bardziej jeśli dana osoba nie posiada jeszcze szwedzkiego numeru ewidencyjnego lub identyfikacyjnego. Wniosek wraz z kopią dowodu tożsamości powinny zostać dostarczone do szwedzkiego Urzędu Skarbowego.
Podatek VAT
W przypadku większości firm prowadzących swoją działalność w Szwecji które sprzedają swoje towary lub oferują swoje usługi konieczne będzie odprowadzanie szwedzkiego podatku VAT (moms).
Obowiązek płacenia VAT nie dotyczy jednak wszystkich branż – zwolnione są z niego firmy, których działalność opiera się na usługach bankowych, opiece medycznej, usługach finansowych czy edukacji. Można także uniknąć konieczności rejestracji firmy w rejestrze VAT, jeśli wszyscy klienci korzystający z usług przedsiębiorstwa bądź nabywający jego towary są zarejestrowani jako szwedzcy płatnicy VAT. Jeśli firmy jednak firma nie spełnia powyższych warunków, jest ona zobowiązana do dokonania wpisu do rejestru VAT nie później niż na dwa tygodnie przed oficjalnym rozpoczęciem swojej działalności. Dostępne są dwie formy wpisu do rejestru VAT – tradycyjna, za pomocą formularza SKV 4620 oraz dokonywany drogą elektroniczną. Rejestracja online jest dostępna tylko dla osób, które są w posiadaniu szwedzkiego podpisu cyfrowego.
Standardowa stawka podatku VAT wynosi w Szwecji 25%, stawka zredukowana 12%, a stawka niska 6%. Stawka zredukowana dotyczy takich rodzajów działalności jak rękodzieło, sprzedaż artykułów spożywczych czy działalność hotelarska, a stawka niska może być wykorzystana przy sprzedaży książek, gazet lub transporcie osobowym. Podatek VAT, w zależności od obrotów danej firmy, może być rozliczany raz w miesiącu, raz na trzy miesiące lub raz do roku. Jeśli obroty przedsiębiorstwa nie przekraczają rocznie miliona koron szwedzkich, ma ona dowolność w wyborze jak często będzie się rozliczać. Średnie firmy których obroty znajdują się w przedziale od miliona do czterdziestu milionów koron szwedzkich rocznie mogą się rozliczać raz na miesiąc lub raz na trzy miesiące, natomiast duże firmy które swoimi obrotami przekraczają próg czterdziestu milionów koron rocznie mają obowiązek rozliczać się raz na miesiąc. Podatek VAT powinien być zapłacony do 12-go dnia każdego miesiąca w przypadku dużych firm, oraz do 26-go dnia miesiąca dla firm średnich i małych. Do rozliczenia podatku VAT wykorzystuje się specjalną deklarację VAT, która w zależności od danej firmy składana jest odpowiednio raz w miesiącu, raz na trzy miesiące lub raz do roku.
Firmy które są zobowiązane do odprowadzania podatku VAT w Szwecji posiadają także prawo do jego odliczenia. Aby odliczyć podatek VAT, oblicza się różnicę pomiędzy podatkiem należnym a podatkiem naliczonym, a więc pomiędzy podatkiem który jest naliczany od sprzedaży a podatkiem który jest płacony za zakupy.
Aby móc wskazać dokładną wysokość naliczonego podatku, przedsiębiorstwo powinno prowadzić dokumentację która ją potwierdzi. Firma należąca do rejestru podatników VAT powinna wskazywać na swoich fakturach kwotę VAT – jedynie wtedy podatek VAT może ulec odliczeniu. Warto mieć również na uwadze, że nie za wszystkie towary możliwe jest odliczenie podatku VAT. Do kategorii towarów których nie dotyczy odliczenie podatku VAT są przykładowo samochody osobowe.
Opodatkowanie dywidend
Kupongskatten to szwedzki podatek od dywidendy. Jest on pobierany u źródła i wynosi 30%. Jego stawka obowiązuje zarówno przedsiębiorców lokalnych jak i zagranicznych. Dzięki umowom zawartych przez Szwecję z innymi krajami, w tym również z Polską, polscy przedsiębiorcy nie muszą martwić się o kwestię podwójnego opodatkowania.
Świadczenia socjalne
Każda firma działająca na terenie Szwecji jest zobowiązana do odprowadzania podatku na rzecz świadczeń socjalnych, czyli na emerytury oraz opiekę zdrowotną. Stawka składki na świadczenia socjalne wynosi 33%. Oprócz tego jeśli formą prawną przedsiębiorstwa jest spółka, to jest ono zobowiązane do uiszczania dodatkowych opłat emerytalnych o wysokości 6-7%.
Podatek F
Posiadanie zaświadczenia o podatku F pozwala na uniknięcie niektórych skutków podatkowych – oznacza to, że firma która przykładowo zatrudnia pracownika mającego takie zaświadczenie nie jest zobowiązana do odprowadzania z tytułu zatrudnienia składek socjalnych oraz nie musi płacić zaliczki na podatek dochodowy który standardowo jest odprowadzany w czasie wypłaty wynagrodzenia. Zaświadczenie o podatku F może zostać wydane każdemu przedsiębiorcy, również zagranicznemu. Aby je otrzymać należy złożyć odpowiedni wniosek oraz spełnić jeden dodatkowy warunek – przedsiębiorca zagraniczny ubiegający się o uzyskanie zaświadczenia o podatku F powinien wykazać, że wywiązywał się w kraju ojczystym z odprowadzaniem wszelkich podatków i składek. Jeśli zostanie udowodnione, że dany przedsiębiorca nie posiada żadnego zadłużenia w swoim ojczystym kraju, wniosek o uzyskanie zaświadczenia o podatku F zostanie rozpatrzony pozytywnie. Certyfikat podatku F obowiązuje do momentu zakończenia przez przedsiębiorstwo działalności. W momencie gdy zostanie ona przerwana, należy jak najszybciej anulować certyfikat w Skatteverket.
Podatek FA
Podatek FA jest dla osób, które jednocześnie chcą rozpocząć swoją działalność gospodarczą w Szwecji ale są też przez kogoś zatrudnieni. Podatek FA to połączenie standardowego podatku F oraz podatku A, czyli podatku dla pracowników. Zarejestrowanie jako płatnik podatku FA pozwala Skatteverket na rozdzielanie płaconych podatków odpowiednio na te dwie kategorie. Aby dokonać zgłoszenia FA wystarczy postępować analogicznie jak w przypadku zgłaszania podatku VAT.
Szwedzkie konto bankowe
Posiadanie firmowego konta bankowego jest niezbędne, zwłaszcza w przypadku spółek które przed faktycznym rozpoczęciem swojej działalności muszą zdeponować kapitał założycielski. Aby założyć szwedzkie konto bankowe w znacznej większości przypadków przedsiębiorcy wystarczy jedynie okazanie dowodu tożsamości, takiego jak paszport bądź dowód osobisty. W niektórych bankach konieczne może być także przedstawienie certyfikatu podatku F oraz umowy najmu potwierdzającej adres zamieszkania na terenie Szwecji, więc warto się przygotować również na taką ewentualność i posiadać te dokumenty w zanadrzu. Zakładanie szwedzkiego konta bankowego jest znacznie ułatwione, jeśli już posiadamy Personnummer – wtedy konto bankowe może zostać przez nas założone bez wychodzenia z domu, online. Decydując się na założenie konta bankowego w Szwecji należy wziąć pod uwagę wszelkie koszty związane z jego założeniem a następnie użytkowaniem. Oferty poszczególnych banków często się między sobą znacząco różnią, dlatego przed podjęciem ostatecznej decyzji warto zorientować się, czy wybraliśmy najodpowiedniejszą dla nas opcję.
Wystawianie faktur
W Szwecji faktury najczęściej wystawiane są w formie elektronicznej oraz sporządzane są według specjalnego standardu, Svefaktura. Nie uregulowań co do tego, czy faktury powinny być sporządzane samodzielnie czy jednak to zadanie powinno być wykonywane przez księgowego, jednakże jeśli chodzi o program do sporządzania faktur to w tej kwestii niestety brak dowolności. Według szwedzkiego prawa faktura powinna być wystawiona jedynie za pomocą certyfikowanego programu przeznaczonego właśnie do tego celu oraz musi być przechowywana za pomocą oprogramowania spełniającego wszelkie wymogi bezpieczeństwa.W niektórych państwach europejskich do wystawienia faktury wystarczy posłużyć się programem Microsoft Excel, jednakże w Szwecji jest to nieakceptowalne.
Zatrudnianie pracowników
Proces zatrudniania pracowników w Szwecji zależy od pochodzenia danego kandydata ubiegającego się o pracę. Jeśli mamy do czynienia z osobą która pochodzi z kraju członkowskiego Wspólnoty Europejskiej, wtedy zatrudnienie jej nie będzie wiązało się z żadnymi dodatkowymi formalnościami. W innym wypadku konieczne jest zgłoszenie się do szwedzkiego Urzędu ds. Migracji (Migrationverket) w celu uzyskania koniecznego zezwolenia na pracę. Jeśli firma zdecyduje się zatrudnić pracownika tymczasowego spoza Szwecji to musi także udać się do szwedzkiego Urzędu ds. Środowiska Pracy.
Przed zatrudnieniem jakiegokolwiek pracownika przedsiębiorstwo powinno przede wszystkim zarejestrować się w urzędzie podatkowym jako pracodawca. Dzięki temu firma będzie otrzymywała co miesiąc formularze PAYE przy pomocy których następnie konieczne będzie odprowadzanie podatku za pracowników oraz składek pracodawcy. W formularzu należy podać takie dane jak wysokość wynagrodzenia pracownika, wysokość świadczeń pracowniczych, wyliczony podatek i składki pracodawcy. Po wypełnieniu PAYE pracodawca jest zobowiązany do wpłacenia na indywidualny rachunek podany przez urząd skarbowy odpowiedniej kwoty odpowiadający sumie wyliczonego podatku oraz składki pracodawcy. Oprócz tego przedsiębiorstwo ma za obowiązek także wykonywać odliczenia podatkowe od wynagrodzenia pracownika i innych świadczeń które mu przysługują.
Pracownik w szwedzkiej firmie powinien być zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Może być zawarta ustnie, jednakże według szwedzkiego prawa pracodawca powinien sporządzić dokładny opis warunków zatrudnienia pisemnie. Umowa o pracę powinna przede wszystkim zawierać takie informacje jak dane pracownika i firmy, formę zatrudnienia, miejsce wykonywania pracy, datę rozpoczęcia pracy, określenie stanowiska pracownika oraz jego obowiązków, długość dnia i tygodnia pracy, stawkę wynagrodzenia, długość przysługującego pracownikowi urlopu, obowiązujący okres wypowiedzenia, układy zbiorowe które obowiązują w pracy jeśli to dotyczy danej firmy oraz informacje na temat innych świadczeń pracowniczych.
Łączna wysokość składek które pracodawca musi odprowadzić z tytułu zatrudniania pracownika wynosi 31,42% podstawy opodatkowania, a więc kwoty wynagrodzenia brutto wliczając w to inne świadczenia. W skład podatku za pracownika wchodzi podatek od wynagrodzenia (11,62%), składka emerytalna (10,21%) oraz składka ubezpieczeniowa (3,55%). Pracodawca jest zobowiązany do odprowadzania składki nie później niż do 12-go dnia każdego miesiąca.
Pracownikowi zatrudnionemu przez firmę prowadzącą swoją działalność w Szwecji przysługuje zasiłek chorobowy oraz urlop. Zasiłek chorobowy wypłacany jest po wcześniejszym zgłoszeniu przez pracownika choroby i ustaleniu przez pracodawcę jego odpowiedniej wysokości. Standardowa stawka zasiłku chorobowego to 80% standardowego wynagrodzenia, wliczając w to wszelkie dodatki pracownicze. W Szwecji pracownikowi przysługuje minimum 25 dni wypoczynku, jednakże w wielu firmach powszechną praktyką jest wydłużenie tego okresu.
Świadczenia socjalne dla przedsiębiorców
Zasiłek chorobowy
W sytuacji gdy przedsiębiorca zachoruje bądź przestaje być zdolny do pracy, może zacząć się ubiegać o zasiłek chorobowy. Kwestia wysokości zasiłku chorobowego oraz tego, czy dany przedsiębiorca ma uprawnienia dzięki którym może go pobierać jest rozstrzygana przez Szwedzką Agencję Ubezpieczeń Społecznych. Głównym kryterium które decyduje o przyznaniu właścicielowi firmy prawa do tego świadczenia jest to, czy wykazuje dochód. Przedsiębiorcy którzy dochodu nie wykazują nie otrzymują zasiłku chorobowego. Z reguły jeśli firma sumiennie opłaca podatki i składki socjalne to otrzymanie zasiłku chorobowego jest bardzo proste.
Szacuje się, że standardowa wysokość zasiłku chorobowego na jaką może liczyć przedsiębiorca to około 80% dochodu z działalności gospodarczej. Każdy przypadek jest jednak rozpatrywany indywidualnie i pod uwagę brane są różne czynniki, takie jak na przykład rodzaj prowadzonej działalności. Okres pobierania zasiłku chorobowego przez przedsiębiorcę w Szwecji wynosi czternaście dni, lecz można go wydłużyć jeśli po upływie tego czasu udowodni się w Agencji Ubezpieczeń Społecznych, że przedsiębiorca w dalszym ciągu jest chory bądź niezdolny do pracy. Aby to uczynić konieczne jest przedstawienie zaświadczenie lekarskiego.
Zasiłek macierzyński
O zasiłek macierzyński może się starać każda kobieta która prowadzi swoją działalność gospodarczą bądź pracuje w Szwecji. Podobnie jak w przypadku zasiłku chorobowego, wysokość tego świadczenia to około 80% dochodu. Wypłacanie zasiłku macierzyńskiego może rozpocząć się po porodzie lub w ostatnich tygodniach ciąży, przy czym w trakcie ciąży można wykorzystać do 60 dni zasiłku. Łącznie zasiłek macierzyński jest wypłacany przez 480 dni.
Zasiłek na opiekę nad dzieckiem
Innym świadczeniem z którego mogą skorzystać przedsiębiorcy prowadzący swoją działalność w Szwecji i posiadający dzieci jest zasiłek na opiekę nad dzieckiem. W przypadku tego świadczenia socjalnego konieczne jest posiadanie obywatelstwa Szwedzkiego przez dziecko. Wysokość zasiłku na opiekę nad dzieckiem uzależnienia jest od pozyskiwanego przez firmę dochodu, ale mogą się o niego ubiegać również osoby które w ostatnim okresie wykazały niskie dochody lub nawet jego brak. Zasiłek może być pobierany na dziecko do 1. roku życia i jest otrzymywany dokładnie przez 480 dni, podobnie jak w przypadku zasiłku macierzyńskiego.
Zakład firmy w Szwecji
O powstaniu zakładu mówimy wtedy, kiedy placówka realizuje działalność mieszczącą się w normalnym zakresie działalności przedsiębiorstwa macierzystego, nawet jeśli taka działalność realizowana jest jedynie częściowo. Placówki, które są uznawane jako zakład to między innymi filia, warsztat, plac budowy, biuro, nieruchomość która pełni rolę składu, fabryka, źródło gazu lub ropy naftowej, kopalnia, kamieniołom i inne miejsca z których wydobywane są zasoby naturalne. Za zakład można uznać także stałą placówkę w Szwecji jeśli zarząd posiada tam swoją siedzibę i placówka ta realizuje przynajmniej część działalności przedsiębiorstwa. Za zarząd uznaje się między innymi dyrektorów, prezesów oraz rady nadzorcze.
Z punktu widzenia zakładu nie ma znaczenia, czy placówka należy do własności przedsiębiorstwa czy jedynie jest przez nie użytkowana bądź wynajmowana. Ważne jest jednak to, aby placówka była właściwie umiejscowiona geograficznie i wykorzystywana przez przedsiębiorstwo, a także spójna pod względem komercyjnym z firmą macierzystą. Przy ustalaniu czy dana placówka jest zakładem pod uwagę bierze się to, jaki zakres działalności jest faktycznie przez nią realizowany. Placówka która jest zakładem nie musi być nieruchomością – może to być także pojedyncze pomieszczenie lub na przykład niezbędne wyposażenie takie jak serwer dzięki któremu firma prowadzi swoją działalność internetową. W niektórych przypadkach nawet prywatny dom przedsiębiorcy bądź pracownika może być oficjalnie uznany za zakład firmy, o ile spełnia wszelkie warunki.
Za zakład nie uznawane są jednak placówki, których działalność polega jedynie na świadczeniu działalności pomocniczej bądź przygotowawczej. Za działalność pomocniczą lub przygotowawczą uznaje się działalność, która nie wpływa bezpośrednio na uzyskiwanie przez przedsiębiorstwa przychodów. Za zakład nie uznaje się także tego typu placówek których zakres działalności nie mieści się w standardowym zakresie działalności przedsiębiorstwa macierzystego, a więc realizowana przez nie działalność całkowicie odbiega od tego, czym zajmuje się firma macierzysta.
Firma może posiadać swoje zakłady na terenie Szwecji nawet w przypadku, gdy jej działalność realizowana jest przez krótszy okres niż sześć miesięcy w roku lub prowadzi jedynie prace sezonowe. Ten przywilej dotyczy jednak tylko przedsiębiorstw, których działalność prowadzona jest jedynie w Szwecji. Jeśli dana placówka spełnia wszystkie wymagania i może zostać uznana za zakład, a przy tym także realizowana przez nią działalność jest objęta podatkiem VAT i zatrudnia pracowników, firma jest zobowiązana do złożenia do Urzędu Skarbowego (Skatteverket) wniosku o rejestrację podatkową, czyli wypełniony formularz SKV 4632. Dzięki temu Urząd Skarbowy może zarejestrować przedsiębiorstwo jako pracodawcę lub jako podatnika VAT oraz jako płatnika podatku F. Od momentu rejestracji firma ma obowiązek wpłacać zaliczki na podatek dochodowy, od zysków emerytalnych i od kosztów emerytalnych.
Szwedzka emerytura
W Szwecji świadczenie emerytalne może być pobierane, gdy ukończy się 61 lat. Oficjalnie jednak nie ma ustalonego wieku emerytalnego. Osoba po 61 roku życia może zarówno kontynuować swoją pracę i jednocześnie pobierać jedynie część przyznanej emerytury, jak i przejść na emeryturę pobierając całość świadczenia. Wysokość emerytury w Szwecji w głównej mierze zależy od tego, jakiej wysokości składki na ubezpieczenie społeczne i podatki zostały odprowadzone przez daną osobę od momentu ukończenia 16 roku życia. Pod uwagę bierze się także łączną wysokość wszystkich uzyskanych dochodów oraz także środki pozyskane z tytułu takich świadczeń jak urlop wychowawczy, zasiłek rehabilitacyjny, renta czy stypendium.
W skład systemu emerytalnego działającego w Szwecji wchodzą trzy elementy: emerytura powszechna, emerytura pracownicza oraz oszczędności indywidualne. Emerytura powszechna może być pobierana przez osoby, które ukończyły 65 lat i wypłacana jest do końca życia. Emerytura powszechna składa się z emerytury gwarantowanej, emerytury uzależnionej od dochodów i emerytury składkowej. Emerytura gwarantowana zapewniana jest każdemu obywatelowi Szwecji, stanowi zabezpieczenie dla osób których dochód był niski bądź zerowy. Jej wysokość może się różnić w zależności od dochodów danej osoby, okresu zamieszkania w Szwecji oraz tego, jaki ma stan cywilny. Emerytura uzależniona od dochodu to 16% uzyskiwanego przez daną osobę dochodu. Za dochód uznawane jest nie tylko wynagrodzenie za wykonywaną pracę czy dochód uzyskany z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, ale też świadczenia społeczne, czyli rentę, zasiłek wychowawczy czy zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy. Emerytura składkowa wynosi 2,5% rocznego dochodu, który zostaje umieszczony na dowolnie wybranym funduszu emerytalnym. W przypadku braku wyboru stosuje się automatyczny fundusz państwowy.
Emerytura pracownicza to świadczenie, które może być dobrowolnie wypłacane przez pracodawcę oraz obejmujące na przykład osoby pracujące w administracji państwowe, osoby zatrudnione przez gminy i regiony a także pracowników zarówno umysłowych jak i fizycznych którzy pracują w sektorze prywatnym. Dodatkiem do emerytury pracowniczej mogą być także świadczenie chorobowe czy ochrona rodziny pracownika w przypadku jego śmierci. Szwedzka emerytura pracownicza może być wypłacana zarówno do końca życia jak i przez ustalony przez pracodawcę okres. Indywidualne oszczędności emerytalne, jak sama nazwa wskazuje, są gromadzone indywidualnie przez daną osobę. W tym celu wykorzystuje się zazwyczaj towarzystwo ubezpieczeniowe bądź bank.
Zawieszenie i zakończenie działalności w Szwecji
Przedsiębiorca prowadzący swoją firmę w Szwecji może zdecydować się na zawieszenie lub całkowite zamknięcie jej działalności. Gdy taka decyzja zapadnie, należy pamiętać aby wyrejestrować firmę. Najlepszym momentem na wyrejestrowanie firmy jest zrobienie tego wtedy, gdy przedsiębiorstwo przestaje płacić podatki. W przeciwnym wypadku możliwe jest nałożenie przez szwedzki Urząd skarbowy podatku o wysokości ustalanej na podstawie historii wcześniejszych obrotów.
Szwedzki rejestr przedsiębiorstw (Bolagsverket)
Bolagsverket, inaczej mówiąc szwedzki rejestr przedsiębiorstw, gromadzi wszelkie informacje na temat firm prowadzonych na terenie Szwecji. Rejestr ten jest nadzorowany oraz prowadzony przez Szwedzki Urząd Rejestracji Spółek. Wszelkie dane znajdujące się w Bolagsverket gromadzone są także w Post- och Inrikes Tidningar, czyli szwedzkim dzienniku urzędowym. Urząd Rejestracji Bolagsverket pozwala na łatwy dostęp do danych dotyczących dowolnej firmy, jednakże część z nich możliwa jest do wglądu jedynie po wcześniejszym uiszczeniu opłaty. Przykładowo, koszt zakupu certyfikatu wybranego przedsiębiorstwa wynosi 250 SEK, a raportu rocznego 75 SEK.
Na podstawie danych zgromadzonych na początku 2021 roku w Bolagsverket, na tamten moment w Szwecji było około 1,2 miliona firm, w tym 611,5 tys. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, 441,9 tys. jednoosobowych działalności gospodarczych, 121,7 tys. spółek handlowych, 30,3 tys. spółek komandytowych, 15,1 tys. stowarzyszeń gospodarczych i 7,3 tys. oddziałów.
